สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอฯ ทรงเป็นมิ่งขวัญแด่ปวงชนชาวไทย และทรงสนพระทัยในเรื่องช้าง ทรงมีพระราชปณิธานในการที่จะช่วยเหลือและพัฒนาคุณภาพชีวิตช้างไทยให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น ได้ทรงโปรดเกล้าฯ รับสถาบันคชบาลแห่งชาติอยู่ในพระอุปถัมภ์ เมื่อวันที่ ๒๒ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๕ เพื่อให้ขยายบทบาทและหน้าที่ในการอนุรักษ์และบริบาลช้างไทย ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณอันหาที่สุดมิได้ ในการผลักดันให้มีการก่อตั้ง “โรงพยาบาลช้าง” ขึ้น เพื่อให้ช้างที่เจ็บป่วยทั่วประเทศได้รับการดูแลรักษาโดยไม่มีค่าใช้จ่าย นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณที่เปี่ยมล้นไปด้วยพระเมตตาต่อช้างไทย อีกทั้งยังทรงอุปถัมภ์และพระราชทานชื่อ ให้ช้าง ๓ เชือก ได้แก่ พังพระธิดาจุฑานันท์ , พังวนาลี และพังอลีนา และตลอดพระชนชีพของพระองค์ท่านได้ทรงเสด็จฯ เยี่ยมสถาบันฯ ถึง ๕ ครั้ง ยังความปลาบปลื้มปีติ ในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้น